Boğaz ağrısı, tıptaki adıyla farenjit, boğazda oluşan ağrının çeşitli hastalıkların habercisi olabileceğini ifade eder. Çoğunlukla enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar ve bulaşıcıdır. Enfeksiyonlar, grip benzeri virüslerden ya da streptokok gibi bakterilerden kaynaklanabilir.

Virüsler: Genellikle viral kökenli boğaz ağrısı, hapşırık, nezle, halsizlik ve vücutta ağrı gibi belirtilerle beraber görülür. Genellikle kış aylarında ortaya çıkan bu durum bulaşıcıdır. Vücudun virüsleri tanıyıp yenmesi için bir hafta süre gereklidir. Kızamık ya da kızamıkçık gibi hastalıklarda da gözlemlenebilir. Ateşlenme nedeniyle boğaz mukozasında kabarcıklar meydana gelir ve bu sebepten dolayı yoğun ağrı oluşur. Vücudun bu hastalığı yenmesi için genellikle bir haftadan uzun süren enfeksiyoz mononükleoz olarak bilinen viral enfeksiyon devreye girer. Bu enfeksiyon türünde virüs lenf sistemine girerek bademciklerde büyüme meydana getirir. Bademciklerin üst kısımlarında beyaz bir zar oluşturarak lenf bezlerinde şişme gerçekleşir. Devamında solunum güçlüğü ve şiddetli boğaz ağrısına neden olur. Rahatsızlık karaciğere kadar ulaşırsa sarılık rahatsızlığı ortaya çıkar. Hastanın bünyesinde 6-7 hafta kadar halsizlik yapabilir. Bu hastalığı çocuklar daha kolay atlatır. Bulaşma yolu tükürük yoluyla gerçekleşir, bu nedenle "öpüşme hastalığı" olarak adlandırılmıştır. Ayrıca kişisel eşyaların kullanımıyla da bulaşabilir.

Alerji: Solunum yolunda ve burunda polen veya küf gibi alerjen maddeler boğazda rahatsızlık oluşturur. Alerjik bünyesi olan kişilerde köpek, kedi ve ev tozları da boğaz ağrısına neden olabilir.

Tümörler: Dil, gırtlak ve boğaz tümörleri genellikle uzun süre sigara ve alkol kullananlarda görülür. Boğaz ağrısının dışında yutma güçlüğü, kulak ağrısı, boyun kitlesi, kilo kaybı, kanlı balgam ve ses kısıklığı gibi belirtileri de bulunur.

İrritasyon: Kış mevsiminde kuru hava boğazı kurutarak ağrıya neden olabilir. Bu tür sorunlarda ortamın nemlendirilmesi ve bolca sıvı tüketilmesi gereklidir. Burun tıkanıklığı yaşayan kişiler ağızdan solunum yaptıkları için bu tür şikayetler görülür. Kişinin cerrahi yolla burun düzeltmesi sağlanarak solunum sorunu giderilir. Hava kirliliği, sigara dumanı ve kimyasal maddeler de boğaz ağrısına sebep olabilir. Ayrıca çok bağıran ve heyecanlı kişiler de bu risk grubuna dahildir.

Reflü: Sabahları ortaya çıkan boğaz ağrısı sık rastlanan bir durumdur. Bunun nedeni, midenin asitli suyunun yemek borusundan yukarı doğru çıkarak geceleri boğazı tahriş etmesidir. Akşam yemeğinden 4 saat sonra uyumak ve yüksek yastıkta uyumak gibi tedbirler alınabilir. Çay, alkol ve kahveden uzak durulmalıdır. Ayrıca doktor muayenesi ile tedavi yöntemleri aranmalıdır.

Bakteriler: Boğaz ağrısına en çok etken olan streptokok enfeksiyonu bakterisidir. Streptokok bakterisi boğaz ağrısının dışında akut eklem romatizmasına neden olup eklem ve kalp kapakçıklarını etkileyebilir. Böbrek yetmezliğine de neden olabilir. Orta kulak enfeksiyonu, sinüzit ve cilt altı enfeksiyonu oluşturur. Bu rahatsızlıkta antibiyotikle tedavi edilmesi gerekmektedir. Tanı koyulması için boğaz kültürü alınır. Alınan boğaz kültürü örneğinde üreme söz konusu ise etken bakteri olduğundan dolayı tedaviye antibiyotik ile başlanmalıdır. Tonsilit ise boğaz kısmının iki tarafında bulunan bademciklerin iltihaplanması ve şişmesidir. Çocukluk zamanında bu dokular enfeksiyon etkilerini tuttukları için bağışıklık sistemini kuvvetlendirir ve gelişmesini sağlar. Sağlığına kavuşmuş olan bademciklerde enfeksiyon ortadan kaybolur. Buna rağmen sıklıkla tonsilit atağı gerçekleşiyorsa enfeksiyon bademciklerden temizlenmemiş demektir. Bu gibi durumlarda bademcikler uzman doktor tarafından alınarak vücuttan uzaklaştırılarak tedavi edilmektedir. Sinüslerde olan enfeksiyon geniz akıntısına sebep olarak baş ağrısı meydana getirebilir. Enfeksiyonlar arasında en tehlikeli olan epiglottit türüdür. Epiglottit enfeksiyonunda dil bölgesinin arka tarafında yer alan gırtlağın üzerini kaplayarak lokmanın gırtlak kısmına kaçmasını engelleyen yapı ödem nedeniyle şişer ve hava yolu tıkanabilir. Bu enfeksiyon türüne acilen müdahale gereklidir. Belirti olarak konuşma bozukluğu, nefes alma zorluğu ve ağrılı yutma gibi şikayetler ile belirir.

Boğaz ağrıları genellikle rahatsız edici olmamaktadır. Kendi kendine 5-7 gün içerisinde geçmektedir. Ancak hastada bazı belirtiler varsa doktora gidilmesi gereklidir. Bu belirtiler şunlardır: