Kulak Burun Boğaz, Anatomi ve tıp literatüründeki hastalıklar, tedavi yolları bakımından birlikte değerlendirilen, özellikle duyular bakımından oldukça mühim bölgeleridir. Kulak, bilindiği gibi işitme ve denge özelliğimizin gerçekleştiği bölüm olup; iç kulak, orta kulak ve dış kulak olarak üç bölümdür. Burun koklama ve nefes alma, verme konularında görevini yaparken boğaz ise nefesin akciğerlere gönderilmesinde ve tüketilen besinlerin mideye taşınmasında yetkilidir.
Kulağın iki temel görevlerinden biri olan işitme görevi ses dalgalarının reseptörler yoluyla kulak zarını titreştirerek buraya etki ederek kulak kemikçiklerini harekete geçirmesi ile meydana gelir. Burada yükselen ses dalgaları, kemik labirent içindeki perilenfaya gider. Buradan da endolenfa membranına iletilirler. Endolenfa'daki dalgalanma saç kılı şeklindeki reseptörleri uyarır. Bu işlem, sinir impulslarının başlaması ile ve işitme siniri ile beyne gönderilmesini sağlar. Böylece işitme eylemi meydana gelmiştir. Kulağın diğer işlevi olan denge ise iç kulak aracılığıyla oluşur. İç kulakta bulunan diğer duyu reseptörleri işitme dışında denge ile alakalıdır. Bu reseptörlerin kimileri semisirküler kanalların alt kısmında bulunur. Bir diğer hususmvestibulumda yer alan sacculus ve utriculus isimli iki küçük zar kesesindedir. Semisirküler kanallar sacculus, utriculus ile bağlantılıdır. Bu keselerden biri başın uzaydaki pozisyonu ile ilgili bilgi depolar. Diğeri denge duyusu olup, kılların hareketi ile oluşur.
Burnun en belirgin özelliği koku hissini beyne taşıyan koku sinirini içinde tutmasıdır. Bu sinirin devamı burun boşluklarının burnun üst konkası bölümünü örten mukoza kısmına dağılır. Bu yolla alınan havayla dış çevreden burna gelen koku ikazları, koku sinirini etkiler. Burnun önemli işlevlerinden solunum yollarının başlangıcını meydana gelmesidir. Burun deliklerinden burun boşluklarına yol alan hava, burun arka deliklerinden nazofarinkse gider. Hava daha sonra yutaktan aşağı doğru yol alıp oradan gırtlağa, oradan da nefes borusu yoluyla akciğerlere gönderilir. Burnun kemik ile kıkırdaktan oluşan iskeleti solunum yollarının başlangıç kısmından fazla dayanıklı bir hava geçidi olmasına sebep olur. Burnun bir diğer mühim işlevi ise solunan havanın bronşlar ve akciğerler için uygun bir nemlilik ve ısı düzeyine ulaşmasını sağlamaktır.
Boğazda ise orta bölümde solunum yolu ile yemek yolu buluşur. Bebeklerde gırtlak dil kökünden daha yukarıda olduğundan bebek süt emerken bir taraftan da nefes alabilir. Erişkinlerde yemeğin hava yollarına kaçmaması için refleksler harekete geçer ve yemeğin hava borusuna kaçmasına mâni olur.
Çokça karşılaşılan kulak burun boğaz rahatsızlıkları;
Kulak hastalıkları: işitme kayıpları, akut veya kronik kulak iltihapları, kulak çınlaması, kulak bölümündeki bütün iyi veya kötü tümörler, iç kulak ve dış kulak kanalındaki şekil değişiklikleridir.
Burun hastalıkları: Sinüslerin çeşitli iltihapları, nezle, koku bozuklukları, burun tıkanıklığı, şekilsel burun problemleri, burun bölgesindeki iyi vyada kötü huylu tümörlerdir.
Boğaz hastalıkları: Ağız boşluğu ve boğazda bulunan bütün iltihaplar, tümörler, horlama, tıkanma, bademcik hastalıkları, ses bozuklukları, yemek borusu hastalıkları, boyundaki her türlü iltihabi hastalıklar ile tümör çeşitleridir.
Kulak burun boğaz hastalıklarının tedavisinde etkin rol oynayan tıp. Dalları ise;
Otoloji, Nörotoloji: İşitme ile dengeyi kötü etkileyen her çeşit kulak hastalıklarının iyileştirilmesi.
Baş, boyun: Tiroit bezleri de başta olmak üzere baş ve boyun bölgesinden köken alan iyi ve kötü huylu tüm tümörlerin tedavisi.
Yüz estetik ile rekonstrüktif cerrahisi: Yüz ile boyun bölgesindeki estetik ve onarım amaçlı tüm cerrahi müdahaleler.
Rinoloji: Sinüs hastalıklarının tedavisi.
Laringoloji: Gırtlak ve yutma ile ilgili hastalıkların tedavisi.
Alerji: Kulak burun ve boğazı etkileyen bütün alerjik reaksiyonların her türlü tedavisi.
